Quyền tổng thống và tổng thống Thứ tự kế vị Tổng thống Hoa Kỳ

Tân Tổng thống Lyndon Johnson được tuyên thệ trên chiếc phi cơ Air Force One sau khi Tổng thống John F. Kennedy bị ám sát và qua đời năm 1963.

Điều khoản II, Đoạn 1 Hiến pháp Hoa Kỳ có nói rằng:

Trong trường hợp tổng thống bị truất phế, hoặc mất, từ chức hay không thể hành xử quyền lực và trách nhiệm của chức vụ được nói đến (the said office) thì thứ tương tự (the same) sẽ được trao cho phó tổng thống … cho đến khi sự mất khả năng hành xử chức vụ bị tháo bỏ, hay một vị tổng thống khác được bầu lên.

Ban đầu ngôn từ trên đã để lại câu hỏi liệu thuật từ "thứ tương tự" là để chỉ "chức vụ được nói đến" hay chỉ "quyền lực và trách nhiệm của chức vụ được nói đến". Một số sử gia trong đó có Edward Corwin[6]John D. Feerick,[6] cho rằng ý định của những người viết ra hiến pháp là rằng phó tổng thống sẽ vẫn là phó tổng thống trong khi hành xử quyền lực và trách nhiệm của tổng thống; tuy nhiên, cũng có nhiều bằng chứng cho thấy điều ngược lại, bằng chứng thuyết phục nhất là Điều khoản I, Đoạn 3 của chính Hiến pháp Hoa Kỳ có nói như sau:

Phó tổng thống Hoa Kỳ sẽ là Chủ tịch Thượng viện Hoa Kỳ nhưng sẽ không biểu quyết trừ khi một cuộc biểu quyết có kết quả bằng nhau.Thượng viện sẽ chọn các viên chức khác của họ, và cũng như một Chủ tịch thượng viện tạm quyền trong trường hợp vắng phó tổng thống hay khi phó tổng thống hành xử chức vụ tổng thống Hoa Kỳ.

Đoạn chữ trên có lẽ đã trả lời được câu hỏi giả thuyết rằng chức vụ hay chỉ là quyền lực tổng thống được trao lại cho phó tổng thống khi kế vị. Như thế, Tu chính án hiến pháp 25 chỉ đơn giản lặp lại và tái xác nhận tính hợp lệ của ngôn từ đã tồn tại trước đó, chứ không có thêm vào bất cứ luật lệ mới đáng giá nào đối với trường hợp tổng thống bị tàn phế. Không phải bất cứ ai cũng đồng ý với sự diễn giải này khi nó được đem ra thử nghiệm lần đầu tiên. Nó đã được để lại cho John Tyler, người kế vị tổng thống đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, thiết lập tiền lệ mà sau đó đã được tôn trọng khi Tu chính án hiến pháp 25 vẫn chưa ra đời.

Năm 1841, John Tyler trở thành người đầu tiên kế vị tổng thống Hoa Kỳ.

Sau cái chết của Tổng thống William Henry Harrison năm 1841, sau một hồi do dự ngắn ngũi, Phó tổng thống John Tyler tiếp quản chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ mà không phải chỉ là Quyền tổng thống sau khi được tuyên thệ nhậm chức tổng thống. Tuy nhiên, một số người đương thời trong đó có John Quincy Adams,[6][7] Henry Clay[8] và một số thành viên khác của Quốc hội Hoa Kỳ,[7][8] các lãnh tụ đảng Whig,[8] và thậm chí nội các của chính Tổng thống Tyler[7][8] đều tin rằng ông chỉ là quyền tổng thống, và không có giữ chính chức vụ tổng thống.

Tuy nhiên, Tổng thống Tyler vẫn một mực bảo vệ chức vị tổng thống của mình, thậm chí ông còn gởi trả thư mà không mở ra xem đối với bất cứ lá thư nào đề địa chỉ gởi "Quyền Tổng thống Hoa Kỳ".[9] Quan điểm của Tổng thống Tyler cuối cùng thắng thế khi Thượng viện Hoa Kỳ bỏ phiếu chấp thuận chức danh "Tổng thống".[8] Tiền lệ này sau đó được nối tiếp, và được nói rõ trong Đoạn 1 của Tu chính án hiến pháp 25 mà có nói như sau: "Trong trường hợp tổng thống bị truất phế hoặc qua đời hay từ chức thì phó tổng thống sẽ trở thành tổng thống". Tu chính án này không có nói rõ có phải các viên chức khác, trừ phó tổng thống có thể trở thành tổng thống, sẽ trở thành quyền tổng thống hơn là tổng thống trong những tình huống tương tự. Tuy nhiên, Đạo luật Kế vị Tổng thống đã nói rõ ràng rằng bất cứ ai nhậm chức trong những điều kiện như thế sẽ chỉ "làm quyền tổng thống" - thậm chí họ "đóng" vai trò quyền tổng thống trong nhiều năm. Như thế chỉ có ai phục vụ trong vai trò phó tổng thống mới có thể kế vị chức vụ "Tổng thống Hoa Kỳ".

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Thứ tự kế vị Tổng thống Hoa Kỳ http://books.google.com/?id=hWT0JOgzHRgC&pg=PA446&... http://groups-beta.google.com/group/soc.history.wh... http://www.jsonline.com/news/nat/ap/sep03/ap-presi... http://www.kipnotes.com/harry%20s%20truman.htm http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,9... http://www.law.cornell.edu/uscode/3/19.html http://www.gvsu.edu/hauenstein/index.cfm?id=601D0F... http://press-pubs.uchicago.edu/founders/documents/... http://www.presidency.ucsb.edu/ws/index.php?pid=12... http://islandia.law.yale.edu/amar/lawreview/1995Su...